က်ီးအေၾကာင္းစဥ္းစားမိေတာ့ပထမဆံုးမွတ္မိတာကဆရာကန္ေတာ့ပြဲတစ္ခုကို။အဲဒီတုန္းက အေျခခံမူလတန္းပညာ ၿပီးဆံုးစအခ်ိန္။ရွည္လ်ားေသာ ေက်ာင္းေဆာင္ႀကီးထဲမွာ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးဆီသို႔ေျပာင္းသြားၿပီျဖစ္ေသာ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား။သူတို႔မ်က္ႏွာေတြက အားမာန္ေတြအျပည္၊့ဆရာအိုကေတာ့ သူမ်က္ႏွာေပၚမွအေရးအေၾကာင္းေတြက ႏွစ္ကာလမ်ားစြာ ျဖတ္သန္းခဲ့ပံုကို ေဖာ္ျပသလို။ဒါကိုပင္ အေတြ႕
အႀကံဳ ေခၚသလား။ဆရာႀကီးၾသ၀ါဒစေခၽြသည္။အမွတ္သားမိဆံုးက“ဇရက္လိုသတိေကာင္းၿပီးက်ီးလိုအမ်ဳိးခ်စ္ဖို႔”တဲ့။ က်ီးေတြဟာ အမ်ဳိးထိရင္ တက်ီက်ီတအာအာနဲ႔ ၀ိုင္းအာတတ္က်သတဲ့။ဒါေၾကာင့္မို႔ ရပ္ကြက္ထဲမွာေတာင္ ႏႈတ္သီးေကာင္းလွ်ာပါးတတ္တဲ့ လူမ်ဳိးေတြေတြ႕ရင္ က်ီးမ်ဳိးလို တင္စားတတ္ၾကသည္။
အေတြးဆန္႔ထုတ္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ၀ိုင္းအာတတ္တာတစ္ခုတည္းပင္ က်ီးမ်ဳိးလို႔ေခၚတာမဟုတ္ပါဘူး။ၾကာေလၾကာေလအရုပ္ဆိုးလာတတ္သူမ်ဳိးကိုလည္းက်ီးမ်ဳိးလို႔ ေခၚတတ္ၾကေသးသည္။က်ီးေတြအေၾကာင္း ဠီကာခ်ဲ႕ၾကည့္မိသည္။လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းႏွင့္လက္ပြန္းတတီးရွိတတ္တဲ့ တိရိစာၦန္ေတြထဲမွာေခြး၊ေၾကာင္၊ႏြား၊ၾကက္၊ငွက္ေတြအျပင္က်ီးေတြလည္းပါတာကို။က်ီးနဲ႔ပက္သက္ၿပီးကၽြန္ေတာမွာဟာသတစ္ပုဒ္ရွိသည္။ကၽြန္ေတာ္ကအသားမဲမဲ ႏွင့္ ေရခ်ဳိးတိုင္း“က်ီးေရခ်ဳိးလို႔အသားမျဖဴ”လို႔ ေအာ္ကာဟစ္ကာေရခ်ဳိးတာကို ေတြ႕တဲ့ျမင္တဲ့သူတိုင္း ၿပံဳးမိတတ္ၾကသည္။ဒီစကားဘယ္ကရလာမွန္းေတာင္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ မသိပါဘူး။အသံက တအာအာ၊ အသားအေရာင္က မဲနက္နက္အျပင္ အသားစ၊ဟင္းစေတြ
အေျခာက္လွန္ထားတဲ့ စားၾကြင္းစားက်န္ေတြကို ရဲရဲတင္းတင္း၀င္စားတတ္တဲ့က်ီးေတြကိုရြံၾကာက္ႀကီး ျဖစ္ေနမိသည္။က်ီးေတြမွာ ႏွစ္လိုဖြယ္ေကာင္းတာဘာမ်ားရွိသလဲလို႔စစ္ေၾကာမိသည္။က်ီးေတြနဲ႔ ပက္သက္တဲ့စကားပံုေတြကလည္း ေကာင္းတာမရွိသေလာက္ပဲ။“က်ီးလန္႔စာစား”ဆိုတဲ့စကားဆိုရင္ၾကားရတာနဲ႔တင္အေတာ္ေအာ့ႏႈလံုးနာစရာ ေကာင္းလွသည္။ေခတ္ဆိုး၊ ေခတ္ပ်က္၊ အေျခအေနဆိုးေတြ ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လိုလား ႏွစ္သက္အပ္တဲ့ အရာေတြမွ မဟုတ္တာပဲ။
“က်ီးကန္းေတာင္းေမွာက္”ဆိုတဲ့စကားကေရာ။တစ္ေယာက္ေယာက္ရဲ႕စိတ္အေျခအေနကိုစကားတင္းဆိုရာမွာသံုးတာမဟုတ္လား။က်ီးေတြနဲ႔ပက္သက္ၿပီးေနာက္ထပ္စကားပံုဆိုးေတြ၊ဆိုရိုးစကားေတြကို ေရတြက္မၾကည့္မိေတာ့ပါဘူး။ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေလက်ီးေတြဟာကၽြန္ေတာ္တို႔နဲ႔ တလႊာတည္းေနတဲ့၊ နစၥဓူ၀ ေတြ႕ျမင္ေနတဲ့ ငွက္ကေလးေတြ မဟုတ္လားတေလာက ၾကက္ငွက္တုတ္ေကြးေတြ ျဖစ္ေတာ့ သူ႔ဆိုင္နား လာေန က် က်ီးေတြအဲဒီ(Bird Flu)ေၾကာင့္ တစ္ေကာင္ၿပီးတစ္ေကာင္ ေသကုန္ၾကတယ္လို႔ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ပိုင္ရွင္မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က ေျပာျပေတာ့ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိေသးသည္။ေအာ္သူတို႔လည္း Globalization နဲ႔ မကင္းပါလားလို႔ မဆီမဆိုင္အေတြးေရာက္မိသည္။ကၽြန္ေတာ္အိမ္ေခါင္းရင္းကကုကၠိဳပင္ႀကီးမွာက်ီးေတြအေကာင္၅၀၊၁၀၀အုပ္စုဖြဲ႕လာေနၾကသည္။ဆြမ္းေတာ္တင္အက်ေတြစြန္႔က်ဲရင္းနဲ႔က်ီးေတြတစ္စတစ္စယဥ္ပါးလာၾကသည္။တစ္ေန႔ေတာ့က်ီးစာေကၽြးရင္း သူတို႔အစာစားတာကို တေမ့တေမာ ေငးၾကည့္မိသည္။က်ီးတစ္ေကာင္က အစာကို အကုန္မစားဘဲပါလာတဲ့ပဲျပဳတ္ေစ့ ေလး၊ငါး၊ေျခာက္ေစ့ကိုသူ႔ေျခေထာက္ကေလး နဲ႔ အသာယွက္ၿပီး ေျမႀကိးထဲမွာဖုန္းထားလိုက္သည္။ကၽြန္ေတာ္စိတ္၀င္စားသြားမိသည္။ေနာက္ေန႔ေသခ်ာၾကည့္မိေတာ့အဲဒီအစာျပန္ေဖာ္စားေနတာတအံ့တၾသေတြ႕လိုက္ရသည္။က်ီးတစ္ေကာင္ဟာ ဒီလိုအသိတရားမ်ဳိး နဲ႔ ေန႔ဖို႔ညစာစုေဆာင္းတတ္လိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ တခါမွ ေတြးမၾကည့္မိဘူး။
က်ီးေတြဟာအလိုႀကီးၿပီးအရနည္းသူေတြပါ။တစ္ခါကက်ီးတစ္ေကာင္ႏွင့္ငုံး တစ္ေကာင္ဟာ ေတာအုပ္တစ္ခုမွာ ေနၾကသတဲ့။သူတို႔ႏွစ္ဦး ဆံုၾကတဲ့ တစ္ေန႔ေတာ့ ဆူၿဖိဳးလွပေနတဲ့ငုံးကေလးကိုၾကည့္ၿပီးက်ီးကေမးသတဲ့။ဘာေတြမ်ားစားေသာက္လို႔ ၀ၿဖိဳးေနသလဲေပါ႔။သူမွာေတာ့အရပ္တကာလွည့္ၿပီး ေကာင္းႏိုးရာရာေတြစား၊လူရပ္ဌာ နားခ်ဥ္းကပ္ကာစားၾကြင္းစားက်န္ေတြ၀င္ေရာက္စားေသာက္တာေတာင္ ႀကံဳလီေဖ်ာ့ေတာ့ ေနပါသတဲ့။ငုံးေလးက ျမက္သီးဆံေျခာက္ကိုပဲစားၿပီးကိုယ့္ရိပ္ၿမံဳမွာ ေနၿပီးနားေအးပါးေအးေနလို႔ ခ်မ္းသာတာပါတဲ့။မင္းကေတာ့ ပင္ပန္းဆင္းရဲစြာနဲ႔ တဏွာရမၼက္ ေနာက္လိုက္ၿပီးက်ီးလန္႔စာစား ေနရလို႔မတင့္တယ္တာပါလို႔ ရွင္းျပလိုက္သတဲ့။
ဒီဘုရားေဟာဇာတ္ေလးက ကၽြန္ေတာ္လို႔ လူသားမ်ား က်ီးလိုမေနဘဲ ငုံးေလးလို သင့္ေတာ္တဲ့အာဟာရနဲ႔ အေနအထိုင္ မွ်တဖို႔ ေတြးခ်ိန္ခ်င့္ စရာေလးပဲ ျဖစ္ပါသည္။ဘုရားေဟာပါဠိေတာ္အဂၤုတၱရိုနိကာယ္၊ဒသမနိပါတ္ကာကသုတ္မွာ က်ီးတို႔ရဲ႕အက်င့္ယုတ္(၁၀)ပါးကို ေဟာေတာ္မူပါသည္။အက်င့္ယုတ္(၁၀)ပါးက
၁။သူတစ္ပါးရဲ႕ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ေခ်ဖ်က္တတ္ျခင္း
၂။ရဲတင္းျခင္း
၃။တဏွာႀကီးျခင္း
၄။အစားႀကီးျခင္း
၅။ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္ျခင္း
၆။သနားညွာတာမႈကင္းျခင္း
၇။အားနည္းျခင္း
၈။ျမည္တြန္ တတ္ျခင္း
၉။သတိေမ့တတ္ျခင္း ႏွင့္
၁၀။အစာစုေဆာငး္တတ္ျခင္း
တို႔ျဖစ္ပါသည္။
က်ီးေတြဟာသူတစ္ပါးရဲ႕ဂုဏ္ေက်းဇူးတင္မကမိမိဂုဏ္ေက်းဇူးကိုမိမိဖာသာ လည္းေခ်ဖ်က္တတ္သည္။ မလွပတဲ့၊မတင့္တယ္တဲ့ ဒီလိုဘ၀ကိုလည္း သူတို႔ပိုင္ဆိုင္ခ်င္ပံု မရပါဘူး။ “ေဒါင္းေယာင္ေဆာင္ေသာက်ီး” ဆိုတာ က်ီးေတြရဲ႕သဘာ၀ကို လွစ္ဟပ္ျပတဲ့ စကားပံုလို႔ ထင္မိပါသည္။ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေလက်ီးေတြဟာကၽြန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ ကင္းကြာလို႔ မရပါဘူး။ ခရီးအကြာအေ၀း အတိုင္းအတာမွာ မ်ဥ္းေျဖာင့္အတိုင္းသာဆိုရင္ “Crow-fly” လို႔ ေျပာေလ့ရွိသည္။ “က်ီးပ်ံတိုင္းတာခ်က္အရ” လို႔ ဆီေလွ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ရမည္ ထင္သည္။
“က်ီးကိုဘုတ္ရိုေသ၊ ဘုတ္ကိုက်ီးရိုေသ” ဆိုတဲ့စကားက က်ီးေတြကိုသက္သာရာရေစမယ္ထင္ပါသည္။ကၽြန္ေတာ္တို႔လႈအဖြဲ႕အစည္းမွာက်ီးကိုဘုတ္ရိုေသ၊ဘုတ္ကိုက်ီးရိုေသေနလို႔သာေနေပ်ာ္စရာေကာင္းေနတာပါ။ဘယ္သူေတြဘာပဲအျပစ္တင္တင္၊တစ္ခ်ဳိ႕က“ေရႊက်ီး”လို႔ေတာင္တင္စားတတ္ၾကသည္။အညာေဒသမွာ“ေရႊက်ီး”ဆိုတဲ့အမည္ႏွင့္မုန္႔ကၽြတ္တစ္မ်ဳိး နာမည္ေက်ာ္ၾကားလူႀကိဳက္မ်ားလွသည္။ဆရာႀကီးမင္းသိခၤက က်ီးစာေကၽြးနည္းဆိုတာကို စာတစ္ေစာင္ ေပတစ္ဖြဲ႕ေရးဖူးပါသည္။က်ီးေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာအစာေကၽြးတတ္ရင္ဘ၀လမ္းညႊန္ေတြရရွိမွာပါတဲ့။ဒီအတိတ္ေကာက္နိမိတ္မွာက်ီးစာေကၽြးနည္း ႏွင့္က်ီးနိမိတ္ဟာနာမည္ ႀကီးလွပါသည္။က်ီးေတြဟာ ဘယ္လို သဘာ၀ေတြ၊အမူအက်င့္ေတြ ရွိတယ္ဆိုတာဒီထက္ပိုၿပီးသိဖို႔ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္လည္း ငွက္ေဗဒေလ့လာသူတစ္ေယာက္မဟုတ္လို႔ တိတိပပ မသိပါဘူး။
မ်က္ႏွာ၀ိုင္းေလးနဲ႔အဆုိေတာ္ကဗ်ာဘြဲ႕မႈးက“အရင္ကဆိုအိမ္ေရွ႕မွ ာေရႊက်ီးေတြသာတိုင္းလည္း……….ဧည့္ခန္းကို လာတတ္တဲ့ ဧည့္သည္လား……..”လို႔က်ီးေတြကိုဧည့္ေခၚလာဘ္ေကာင္အျဖစ္ခ်စ္သူကို ေမွ်ာ္ရင္းသီဆိုထားပါသည္။အိမ္သာမွဧည့္လာတတ္တယ္လို႔ကၽြန္ေတာ္တို႔ရိုးသားစြာယုံၾကည္ထားသည္မဟုတ္ပါလား။ကၽြန္ေတာ္စာေရးေနစဥ္မွာပဲ အိမ္ေရွ႕မွာ က်ီးသာေနသံေတြ ၾကားေနရပါသည္။ဒီလိုဆိုရင္ေရာကဗ်ာဘြဲ႕မႈးလိုသာေနတဲ့ကိုေရႊက်ီးကိုႀကိဳဆိုလက္ခံမည့္ဧည့္ေခၚလာဘ္ေကာင္အျဖစ္ ထင္ျမင္မိပါ႔မလား ဆိုတာကေတာ့…………………။
ေမာင္ေနျပာ
